توجه : برخی مطالب این سایت از سایت های دیگر جمع آوری شده است. در صورت مشاهده مطالب مغایر قوانین جمهوری اسلامی ایران یا عدم رضایت مدیر سایت مطالب کپی شده توسط شماره موجود در بخش تماس با ما به ما اطلاع داده تا مطلب و سایت شما کاملا از لیست و سایت حذف شود.
مذهبی

تفاوت حد و تعزیر در احکام شرعی و قانون اساسی

در فقه و دین اسلام برای برخی از گناهان و اشتباهاتی که افراد مرتکب می شوند، مجازات های مختلفی تعیین می شوند. این مجازات ها بستگی به نوع جرم و گناهی است که فرد دچار آن می شود و انواع مختلغی دارد.

در فقه و دین اسلام برای برخی از گناهان و اشتباهاتی که افراد مرتکب می شوند، مجازات های مختلفی تعیین می شوند. این مجازات ها بستگی به نوع جرم و گناهی است که فرد دچار آن می شود و انواع مختلغی دارد.

تفاوت بین حد و تعزیر

از انواع موضوعاتی که همواره بین افراد مختلف مطرح شده و مورد بحث قرار می گیرد، وجود لغت ها و اصطلاحات تخصصی مختلف و پیچیده حقوقی می باشد. بعضی از اصطلاحات بکار رونده در علوم فقه و حقوق تا حدی نا آشنا هستند که حتی معنی لغوی آنها نیز برای شنونده قابل ا مشخص است چه برسد به مفهوم و معنی واقهی و درک آن. آشنایی با اصطلاحات مختلف و دانستن معانی و تفاوت هایی که بین آنها می باشد نه تنها باعث می شود تا سطح اطلاعات شما بالاتر رود، بلکه با داشتن دانش حقوقی می توانید به دیگران نیز کمک کنید. در این مطلب می خواهیم با معنای دقیق دو اصطلاح حد و تعزیر آشنا شویم و همچنین به این طریق تفاوت هایی که بین حد و تعزیر وجود دارد را درک نماییم. برای آشنایی با این دو موضوع همراه ما باشید.

تفاوت بین حد و تعزیر

تعریف لغوی حد

حد که در جمع با حدود مشخص می شود، در لغت به معنای منع از چیزی می باشد. به این دلیل از این اسم برای برخی از مجازات های شرعی استفاده شده است که باعث منع افراد از انجام کارهای اشتباه و خلاف گردد. اصطلاح حد در شرع به معنی مجازاتی مخصوص می باشد که به دلیل مرتکب شدن به برخی گناهان در مورد مکلفین اجرا می گردد. پس نتیجه می گیریم که حد یعنی مجازات، مجازاتی که به شکل شفاف توسط شرع یعنی دین اسلام مشخص شده باشد.

علت تفاوت حد و تعزیر

تعریف لغوی تعزیر

کلمه تعزیر در لغت به معنای تادیب می باشد و در برخی موارد نیز به معنای بزرگداشت و یاری کردن  و منع نمودن است. این لغت در اصطلاح شرعی به معنای مجازاتی می باشد که اندازه معینی در شرع برای آن عنوان نشده است و با توجه به رای قاضی و همچنین در نظر گرفتن میزان جرم و مقدار تحمل مجرم تعیین می گردد.

فرق بین حد و تعزیر

حد و تعزیر، از سه جهت اساسی با هم تفاوت دارند : موضوع، نوع عقوبت، مقدار و اندازه ی متناسب با بزه انتسابی.

در حدود شرعی موضوع هر حد و نوع جرم آن کاملا مشخص می باشد و تعریف شده است . شرایط هر جرمی در ان به شکل کامل بیان شده است، به شکلی که عدم تحقق هر یک از شرایط مقرر باعث اجرا نشدن حد می شود و احتمالا مجازات به تعریز تبدیل خواهد شد. به عنوان مثال جرم سرقت در شرایط خاصی مجازات قطع ید را دار، یا زنا با توجه به شرایط خاص، هر شرطی که باشد حد به آن تعلق می گیرد. در واقع همانطور که مشخص است در حد انتخاب نوع مجازات بر عهده حاکم نمی باشد، بلکه این ماجرا به موضوعی مشخص وابسته می باشد که در شرع مقرر شده است و باید در همان چارچوب شرعی اجرا گردد. به همین دلیل فقط تشخیص جرم بر عهده حاکم است نه نوع مجازات.

تفاوت میان حد و تعزیر

ولی در تعزیر، هیچ نوع تحدید موضوعی وجود ندارد و فقط در آن به بیان کلی فعل محرمات اکتفا شده است. به همین جهت سنجیدن جرم یا بزه ارتکابی و تعیین نوع آن و همچنین میزان مجازات و نوع آن را حاکم متناسب با جرم در نظر می گیرد.

دلایل فرق حد و تعزیر

نوع عقوبت های حدی در شریعت مشخص شده می باشد که محدوده های مشخصی دارند. به همین جهت حاک شرع یا قاضی نمی تواند از محدوده آن خارج شود و یا کوتاهی نماید.

این در حالی است که در مجازات های تعزیریهیچ نوع تعیینی وجود ندارد و این مجازات بر عهده حاک شرع می باشد و به او واگذار شده است و او باید تشخیص دهد که چه مجازات بازدارنده ای را متناسب با جرم ارتکابی در نظر بگیرد.

فرق بین حد و تعزیر

کمیت و میزان مجازات های تعزیری با توجه به طلاحدید و تشیص حاکم می باشد که باید با جرم مرتکب شده تناسب داشته باشد، بعلاوه در کم و کیف مجازات، حال بزهکار و توانایی او باید در نظر گرفته و مراعات شود. همچنین خصوصیت موجود در تعزیر، ناشی از عدم دخالت شرع در جزئیات امور انتظامی می باشد.

ولی در مجازات حد اینگونه نیست، قانونگذار اسلامی ضوابط و اصول را بیان می کند و تنظیم جزئیات و فروع رابه اولیای امور واگذار می نماید. در واقع در این روش، مقتضای ابدی بودن شریعت دین اسلام می باشد.

فرق میان حد و تعزیر

فرق بین حد و تعریز در نوشته القوائد و فوائد

در این کتاب در ده تفاوت بین حد و تعریز عنوان شده است:

  • تعریز در ناحیه قلت اندازه ای نداشته، و اگر برای آن تازیانه انتخاب شود نباید تعداد آن به اندازه حد برسد.
  • در حکم تعریز بین آزاده و برده فرقی وجود ندارد، اما حد برده ها نصف آزادگان می باشد.
  • میزان تعریز باید با اندازه جرم تناسب داشته باشد. اما در حد، اتفاق افتاده جرم کافی است، یعنی اجرای حد سرقت تفاوتی ندارد که فرد یک دینار دزدیده باشد یا چندین دینار، یا در اجرای حد شزپرب خمر فرقی نمی کند که فرد یک قطره نوشیده باشد یا چند قطره.

دلیل فرق حد و تعزیر

  • تعریز تابع مفسده می باشد، حتی اگر معصیتی در میان نباشد، مثل تعزیر کودکان و مجانین  به خاطر اصلاح آنها.
  • گناهان کوچک تعریز ندارند.
  • تعریز با توبه ساقط می گردد، البته درباره بعضی از حدود اختلاف نظر وجود دارد. درباره حد ظاهر ادله این است که اگر توبه قبل از قیام بینه باشد، حد ساقط می گردد اما بعد از اقامه ی بینه اجرای حد قطعی می باشد.
  • اختیار نوع تعزیر به نظر حاکم بستگی دارد، این در حالی است که در حد حاکم دخالتی ندارد.
  • تعزیر با توجه به حال بزهکاران متفاوت می باشد.
  • مجازات های تعزیری با توجه به اختلاف عادات و رسوم متفاوت می باشد.
  • تعزیر در برخی موارد حق الله می باشد و در برخی موارد حق الناس است و زمانی هر دو. اما حد تماما حق الله می باشد بجز حد قذف که درباره آن اختلافاتی وجود دارد.

منبع : آرگا

علی اکبر

مجله سیراف از سال 96 فعالیت خود را آغاز کرده است،تمام تلاشم انتشار محتوای سالم و منحصر بفرد مورد نیاز کاربران با رعایت قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. 09900995320

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا