تربیت غلط والدین، هفت اشتباه کلامی

والدین در پاسخ به سوالات بی پایان کودکان نباید پاسخ های گمراه کننده، غلط یا مبهم بدهند؛ زیرا وقتی بزرگتر شود و به پاسخ پرسش هایش برسد، طرز فکرش نسبت به پدر و مادرش و اطلاعات آنها تغییر میکند.پس والدین باید کودکشان را راهنمایی کنند و در حد فهم و درکش به او پاسخ کوتاه دهند یا او را به کتاب یا اینترنت ارجاع دهند و بگویند: بیا با هم جواب سوالت را از کتاب پیدا کنیم.

2- ایجاد احساس شرم در کودک (سرزنش کودک)

کودک سرشار از انرژی است و میل به کنجکاوی و افزودن تجربه ی خود دارد.پس دست به فعالیت های متعدد می زند تا همه چیز را امتحان و تجربه کند. ممکن است در این حال رفتارهایی کند که از نظر اطرافیان اشتباه باشد.برخود والدین و اطرافیان با رفتار کودکان در ایجاد حس کودک نسبت به خودش بسیار مهم است.

ایجاد احساس شرم به این معناست که طوری با کودک رفتار شود که کودک با خودش فکر کند که من بدم که اینکار بد را کرده ام. این احساس به شخصیت و هویت انسان مربوط میشود در صورتی که والدین باید با برخورد صحیح خود به کودک بفهمانند که رفتار او زیر سوال است و نه خودش.

برای مثال وقتی کودک روی مبل می پرد به او نگویید: همه ی وسایل خانه را تو خراب کرده ای ؛ بلکه باید به او بگویید: روی مبل پریدن ، کارخوبی نیست. میتوانی روی بالش ها بپری. همیشه یک راه جایگزین به او معرفی کنید تا دستور شما عملی شود.

وقتی کودک کار خطایی میکند کار اشتباهش زیر سوال می رود و نه شخصیت او. والدین با رفتار و گفتار اشتباه ، احساس شرم و بی کفایتی و تحقیر را به کودک القا میکنند. به علت سرزنش شخص با خودش بد میشود و نشاطش کاهش پیدا میکند. در نتیجه برای جلب توجه دست به رفتارهای ثبت یا منفی می زند.
هیچگاه مقصر تعیین نکنید. اگر بچه احساس تحقیر یا شرم پیدا کرد پدر و مادر باید به او بفهمانند که او را دوست دارند.

3- نصیحت کردن

نصیحت کردن یعنی پدر و مادر پیوسته رفتارهای مثبت و منفی کودک را به وی یادآوری کنند و تذکر دهند برای مثال یکسره بگویند:دختر خوبی باش، اتاقت باید پاکیزه باشد، قانون را رعایت کن،و…
پدر و مادر باید با رفتارشان و سپس تشویق کودک خصوصیات خوب را به رفتار خوب تبدیل کنند.این رفتارها سپس به عادت تبدیل میشود. اگر بچه عادت کند که پیوته نصیحت بشنود همیشه منتظر است که شما تذکر دهید و اگر ندهید کاری نمیکند یا برعکس کلافه میشود و به نصیحت ها توجهی نمیکند.

او احساس میکند که پدر و مادر همیشه از من ناراضی هستند. به جای نصیحت با او همراه شوید و یک کار را با هم به انجام رسانید تا به رفتار تبدیل شود. پیامد نصیحت زیاد این است که کودک فکر میکند که از عهده ی هیچ کاری بر نمی آید و اعتماد به خویشتن را از دست می دهد. در نتیجه مسئولیت پذیر نمیشود.

4- تهدید کودک

وقتی والدین کودک را تهدید میکنند به او قول تنبیه می دهند. وقتی کودک میشنود که تنبیه خواهد شد دیگر انگیزه ای ندارد که رفتارش را متوقف کند.پس به کارش ادامه میدهد که منجر به لجبازی میشود.
جایگزین تهدید : وقتی کودک کار اشتباهی میکند به جای تهدید کردن به او احساس ارزشمند بودن بدهید؛ به او انگیزه ای ببخشید تا کارش را ادامه ندهد و به او حق انتخاب بدهید.مثلا به جای اینکه بگوییم ((چون خواهرت را زدی به پارک نمیرویم)) باید بگویید (( اگر دوباره با خواهرت بازی کنی به پارک میرویم. میخواهی پارک بروی یا نه؟… می دانی چطور با خواهرت بازی کنی که دعوایتان نشود؟)) با تهدید کردن چیزی درست نمیشود دنبال راه حل باشید.

5- دروغ گفتن به کودک

کودکان تا 6 الی 7 سالگی هرچیزی را باور و در ذهن خود تصور میکنند. گاهی والدین و مربیان آموزشی ناآگاهانه از این راه برای حرف شنوی کودکان استفاده میکنند. این کار بسیار اشتباهی است چون با افزایش سن کودک و آگاهی اش ، اعتماد و اطمینان او به شما از بین می رود و دروغ گفتن را نیز آموزش می بیند. کسی که درغ شنیده باشد برای رسیدن به خواسته اش دروغ می گوید.
والدین اصلی ترین الگوی فرزندشان هستند. در رفتار و گفتارتان دقت کنید. پس اگر خواستید حقیقت را به بچه نگویید باید او را به کار صحیح هدایت کنید یا حواس او را پرت کنید تا آن کار را فراموش کند ولی هرگز به او دروغ نگویید.

6- عدم قاطعیت والدین

قاطعیت در مواقعی ضروری است که خواسته کودک برای او یا دیگران خطراتی ایجاد کند. وقتی کودک چیزی را میخواهد و برای شما امکان ندارد آن را در دسترسش قرار دهید او شروع به اصرار ، گریه ، فریاد زدن و بهانه جویی میکند. در این حال اشتباه ترین کار این است که تسلیم شوید زیرا شما به او گفته اید : نه. این ((نه)) باید تا انتها ((نه)) بماند. قاطع باشید و به رفتارهایش ((بی توجهی)) کنید. کودک پس از چند بار متوجه میشود که مادر یا پدر تسلیم نمیشوند و دست از این کار برمیدارد.

7- تسلیم کلامی

گاهی والدین با کلامشان تسلیم میشوند. برای مثال اگر بگویید (( بس است.سرم درد گرفت.خسته شدم.)) کودک جلب توجه لازم را کرده و با خود فکر میکند : آنقدر به گریه ام ادامه میدهم تا مامان خسته بشود و آن را بهم بدهد.
بی توجهی : در این مواقع بدون هیچ کلامی حتی هیس و بدون هیچ رفتاری حتی اخم ، مانند کسی که نه میبیند و نه میشنود، محل را ترک کنید. کودک پس از چند ثانیه که دید کسی به او توجه نمیکند گریه اش را قطع میکند.