نحوه تشخیص و درمان پرکاری تیروئید
درمان پرکاری تیروئید با استفاده از دارو و عمل جراحی امکان پذیر است. از آنجایی که ارتباط تنگاتنگی میان پرکاری تیروئید و بیماری گریوز چشمها وجود دارد، روش های درمان آن ها نیز تقریبا یکسان است. در ادامه با نحوه تشخیص و درمان پرکاری تیروئید بهتر آشنا میشوید.
نحوه تشخیص پرکاری تیروئید
- سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی: در معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال علائمی مانند لرزش دست، حرکات غیر ارادی، تغییرات حالت چشم و گرم و مرطوب شدن پوست خواهد بود. سرعت ضربان نبض نیز بررسی میشود. در نهایت، پزشک اندازه و برآمدگی غده تیروئید را معاینه میکند.
- آزمایش خون: در آزمایش خون، سطح تیروکسین و هورمون محرکه تیروئید (TSH) در بدن بررسی میشوند. ازدیاد تیروکسین، کمبود تیروکسین و یا عدم وجود هورمون محرکه تیروئید، نشاندهنده پرکاری تیروئید یک فرد است. سطح هورمون محرکه تیروئید در بدن مهم است، زیرا این هورمون غده تیروئید را وادار به تولید تیروکسین بیشتری میکند. انجام این آزمایشها به خصوص برای افراد سالخوردهای که علائم پرکاری تیروئید را از خود نشان نمیدهند، ضرورت دارد.
اگر جواب آزمایش خون مثبت باشد، پزشک برای تشخیص علت پرکاری تیروئید، یکی از آزمایشهای زیر را تجویز خواهد کرد:
۱. تست جذب ید رادیواکتیو
۲. اسکن تیروئید
در این روش، مواد رادیواکتیو به داخل آرنج یا دست تزریق میشود. سپس، بیمار بر روی تختی دراز میکشد، سر خود را عقب میدهد و با حفظ این وضعیت، از غده تیروئید او تصویر برداری میشود. گاهی اوقات، اسکن تیروئید را به همراه تست جذب ید رادیواکتیو انجام میدهند.
درمان پرکاری تیروئید
روشهای متعددی برای درمان پرکاری تیروئید وجود دارند. انتخاب بهترین روش درمان به سن، شرایط جسمانی، علت ایجاد پرکاری تیروئید و شدت بیماری بستگی دارد.
۱. درمان با ید رادیواکتیو
مصرف ید رادیواکتیو در یک بازه زمانی سه تا شش ماهه، باعث کوچک شدن غده و کاهش علائم پرکاری تیروئید میشود. از آنجایی که این درمان تاثیر چشمگیری در کاهش فعالیت غده تیروئید دارد، برای رفع کمبود تیروکسین به مصرف داروهای مرتبط نیازمند میشوید.
۲. درمان با داروهای ضد تیروئید
۳. بتابلوکرها
۴. درمان پرکاری تیروئید با جراحی (تیروئیدکتومی)
درمان بیماری افتالموپاتی گریوز (بیماری چشمی تیروئیدی)
اگر بیماری گریوز بر روی چشم تاثیر بگذارد، علائم خفیف آن را میتوان با روشهای زیر کاهش داد:
- قرار نگرفتن در معرض باد و نور چراغ
- استفاده از اشک مصنوعی و ژلهای روان کننده
اگر علائم بیماری شدید باشند، پزشک برای کاهش تورم چشم، درمان با کورتیکواستروئیدهایی مانند پردنیزون را تجویز خواهد کرد. اما در بعضی موارد، شاید به جراحی نیاز باشد. این نوع جراحی به ۲ صورت انجام میشود:
۱. جراحی رفع فشار مداری: در این روش، پزشک استخوان میان کاسه چشم و سینوسها را بر میدارد. اگر عمل موفقیت آمیز باشد، بینایی بهبود پیدا میکند و وضعیت چشم به حالت اولیه بر میگردد. البته دوبینی یکی از مهمترین عوارض این نوع جراحی است.
۲. جراحی عضلات چشم: گاهی اوقات، بافت زخمگاهی ناشی از بیماری چشمی تیروئیدی باعث میشود که یک یا چند عضله چشم، بیش از حد کوچک شوند. این امر، تراز چشمها را مختل کرده و منجر به دوبینی میشود. با استفاده از این جراحی میتوان دوبینی را رفع و عضلات آسیب دیده را ترمیم کرد. برای رسیدن به بهترین نتیجه، گاهی به چندین عمل نیاز خواهد بود.
برای تسکین علائم بیماری گریوز، توصیههای زیر میتوانند به شما کمک کنند:
- استفاده از کمپرسهای سرد بر روی چشمها
- استفاده از عینک آفتابی
- استفاده از قطرههای چشمی
- بالا قرار گرفتن سر نسبت به کل بدن در زمان خواب
- استفاده از کرمهای مختلف برای تسکین تورم