کشت و پرورش قارچ گانودرما
قارچ گانودِرما (Ganoderma Lucidum) که در طب سنتی چین و ژاپن از ۴۰۰۰ سال پیش مورد استفاده قرار می‌گرفته؛ امروزه به عنوان یک داروی معجزه آسا برای بسیاری از بیماری‌ها در سراسر دنیا شناخته شده و مورد توجه قرار گرفته است. با شیوۀ پرورش قارچ گانودرما آشنا شوید.
سیرافی ها| سرویس گیاهان و حیوانات – محل رویش طبیعی قارچ گانودرما (“رِیشی” در زبان ژاپنی،” لینگ زی” در زبان چینی و “یونگ زهی” در زبان کره‌ای نام‌های دیگر این قارچ هستند) در جنگل و بر روی چوب های پوسیدۀ درختان است. این قارچ بیشتر در چین و ژاپن یافت می‌شده و از طریق همین کشور‌ها نیز به دنیا معرفی شده است. در ایران نیز در شهر‌های شمالی و کرانۀ دریای خزر می‌روید و گونۀ ایرانی آن به دلیل وجود پلی ساکارید‌های بیشتر در آن ارزش دارویی بالاتری دارد. امروزه به علت کمیابی این گیاه در جنگل‌ها، تولید انبوه آن به صورت پرورشی انجام می‌گیرد. پرورش قارچ گانودرما به علت شهرتی که از لحاظ دارویی پیدا کرده منبعی بسیار سودمند و درآمدزاست.
قارچ گانودرما چیست و چه خواصی دارد؟
گانودرما در میان قارچ‌ها بهترین و مؤثرترین قارچ دارویی نامیده شده و در چین به پادشاه گیاهان دارویی موسوم است. این قارچ در رنگ‌های قرمز، سیاه، زرد، بنفش، سفید و سبز یافت می‌شود، اما نوع قرمز آن بیشتر مورد بررسی و توجه قرار گرفته و خواص دارویی به آن نسبت داده شده است. این قارچ عجیب سرشار از مواد بیولوژیکی فعال از جمله آنتی‌اکسیدان‌ها، پلی ساکارید و پلی ترپنوئید، اسید گانودریک، استرول‌های گیاهی، پروتئین‌ها و ویتامین‌ها، پتاسیم، فسفر و کلسیم است. از این قارچ در درمان بسیاری بیماری‌ها همچون سرطان، ایدز، بیماری های قلبی،دیابت، آسم و …
استفاده می‌شود و دارای خواص درمانی بی‌شماری همچون خاصیت ضد التهابی، تقویت سیستم ایمنی بدن، آرامبخش، ضد ویروس و ضد باکتریایی، آنتی هیستامین و بسیاری دیگر است. همچنین در صنعت زیبایی برای پوست و مو و لاغری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف این قارچ عوارض جانبی ندارد، اما با مصرف همزمان برخی دارو‌ها از جمله دارو‌های سرطان یا فشارخون ممکن است تداخل منفی داشته باشد و باید با پزشک مشورت گردد.
شیوۀ کشت و پرورش قارچ گانودرما
برای پرورش قارچ گانودرما، پیش از هرچیز باید کیسه‌های پلاستیکی تمیز و مناسب (پلی پروپیلن) تهیه گردد، سپس محیط کشت (مدیوم) قارچ آماده و به کیسهها انتقال یابد. برای تهیه مدیوم قارچ مقداری خاک اره با ۱۰% سبوس برنج و ۳% آهک مخلوط می‌گردد. پس از انتقال، در کیسهها محکم با نخ بسته می‌شود.
مرحله استریلیزاسیون
کیسه‌های حاوی مدیوم در فشار کم و حرارت ۹۵ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد استریلیزه می‌شوند.
مرحله بذرپاشی
پس از خنک شدن کیسهها نوبت به مرحلۀ بذرپاشی می‌رسد. این مرحله به صورت کاملا بهداشتی و با استفاده از هود بر روی کیسهها انجام می‌گیرد. محیط اتاق باید کاملا تاریک و دمای محیط کشت بین ۲۸ تا ۳۵ درجه سانتیگراد و با دی اکسیدکربن بالا باشد. سه تا چهار هفته بعد، محیط کشت ریسه (ملیسیوم، نخینه‌های قارچ) دوانده است.
مرحله بازکردن درب کیسهها
زمان برداشتن و بازکردن درب کیسهها بسیار مهم و حساس است. زمانی که ریسه‌ها نیمی از کیسه را گرفته‌اند (و نه بیشتر یا کمتر) مناسبترین موقع است. سپس کیسه ها به سالن تولید منتقل و بر روی قفسه ها قرار می‌گیرند. در این هنگام رطوبت باید ۸۵ الی ۹۵ در صد باشد و آبیاری حداقل دو بار در روز انجام گیرد. یک تا دو هفته زمان می‌برد تا قارچهای گانودرما ظاهر گردند. وقتی کلاه قارچ زردرنگ تشکیل شد باید دما و رطوبت را کاهش داد.
مرحله برداشت اول
رشد قارچ گانودرما کند است. دو تا سه ماه پس از ظاهر شدن قارچ‌ها، هنگامی که قارچ‌ها به رنگ قرمز درآمد و حاشیۀ سفید آنها محو گردید، زمان برداشت فرارسیده است. پس از برداشت فلاش اول (بازه زمانی برداشت قارچ که چندروز طول می‌کشد)، فلاش دوم ظاهر خواهدشد.
مرحله برداشت دوم
بعد از برداشت اول، محل نگهداری و دما و رطوبت باید به حالت اول برگردانده شود تا شرایط برای رشد و برداشت دوم مهیا شود. قارچهای گانودرما پس از برداشت، در شرایط ویژه خشک می‌شوند و سپس باید در محیط سرد و خشک نگهداری گردند.
آفات محیط کشت گانودرما
کپک‌هایی همچون نوروسپورا و تریکودرما و یا کنه‌ها ممکن است به محیط کشت این قارچ حمله و آن را آلوده کنند. دلیل ظهور این آفات، پاره شدن کیسهها یا بذرپاشی غیراصولی است که باید به آن بسیار توجه کرد.
شکل‌های مصرفی گانودرما
قارچ گانودرما مزۀ تلخی دارد و به تنهایی قابل خوردن نیست، اما از این قارچ به شکل خوراکی، در چای، قهوه و شکلات استفاده می‌گردد. همچنین پودر، قرص و کپسول‌های دارویی آن در بازار عرضه می‌شود و عصارۀ آن نیز در موادی همچون شامپو و خمیردندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگر شما نیز با نحوه پرورش قارچ گانودرما و یا مصرف آن به عنوان داروی گیاهی آشنا هستید و تجربه‌ای در این زمینه دارید، آن را از طریق بخش “ارسال نظر” با ما و سایر کاربران ستاره در میان بگذارید.
